करोल नावरोकी: पोलंडचे नवे राष्ट्राध्यक्ष
- नाव: करोल नावरोकी (Karol Nawrocki)
- वय: 42 वर्षे
- पद: पोलंडचे अध्यक्ष (6 ऑगस्ट 2025 पासून कार्यभार स्वीकारणार)निवडणूक निकाल: 1 जून 2025 रोजी झालेल्या दुसऱ्या फेरीच्या निवडणुकीत नावरोकी यांनी 50.89% मते मिळवून वार्सा (Warsaw) चे उदारमतवादी महापौर राफाल त्रझास्कोव्स्की (Rafał Trzaskowski) यांचा पराभव केला, ज्यांना 49.11% मते मिळाली.
- पार्श्वभूमी: नावरोकी हे इतिहासकार आणि माजी हौशी बॉक्सर आहेत. ते 2021 पासून इन्स्टिट्यूट ऑफ नॅशनल रिमेंबरन्स (IPN) चे प्रमुख होते, ही संस्था दुसरे महायुद्ध आणि साम्यवादी काळातील गुन्ह्यांचा तपास करते. यापूर्वी त्यांनी ग्दान्स्क येथील म्युझियम ऑफ द सेकंड वर्ल्ड वॉर चे संचालक म्हणून काम केले होते.
- राजकीय संलग्नता: नावरोकी यांनी स्वतंत्र उमेदवार म्हणून निवडणूक लढवली, परंतु त्यांना लॉ अँड जस्टिस (PiS) या उजव्या विचारसरणीच्या पक्षाचा पाठिंबा होता, जो 2015-2023 दरम्यान सत्तेत होता.
करोल नावरोकी: पोलंडचे नवे राष्ट्राध्यक्ष
निवडणूक प्रक्रिया
- निवडणूक तारीख: पोलंडच्या अध्यक्षीय निवडणुकीचा पहिला टप्पा 18 मे 2025 रोजी झाला, जिथे कोणत्याही उमेदवाराला 50% पेक्षा जास्त मते मिळाली नाहीत. दुसरा टप्पा (रन-ऑफ) 1 जून 2025 रोजी झाला.
- प्रतिस्पर्धी: नावरोकी यांचा मुख्य प्रतिस्पर्धी राफाल त्रझास्कोव्स्की हा उदारमतवादी, युरोपियन युनियन समर्थक उमेदवार होता, ज्याला पंतप्रधान डोनाल्ड टस्क यांच्या सिव्हिक कोलिशन (KO) पक्षाचा पाठिंबा होता.
- निकाल: पहिल्या एक्झिट पोलनुसार त्रझास्कोव्स्की आघाडीवर होते (50.3% विरुद्ध 49.7%), परंतु अंतिम मतमोजणीत नावरोकी 50.89% मतांसह विजयी झाले. मतदानाची टक्केवारी 71.6% होती, जी पोलंडच्या इतिहासातील सर्वाधिक आहे.
नावरोकी यांचे धोरण आणि विचारसरणी
- राष्ट्रीयत्व: नावरोकी यांनी “पोलंड फर्स्ट” ही घोषणा वापरली आणि पोलंडच्या सार्वभौमत्वाला प्राधान्य दिले. ते युरोपियन युनियनच्या हस्तक्षेपाला, विशेषतः हवामान आणि स्थलांतर धोरणांना विरोध करतात.
- युक्रेनबाबत मत: नावरोकी युक्रेनला पाठिंबा देतात, परंतु त्यांनी युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की यांच्यावर टीका केली आहे, त्यांना पोलंडच्या उदारतेचा गैरफायदा घेणारे म्हटले आहे. त्यांनी युक्रेनच्या नाटो सदस्यत्वाला विरोध केला आहे, कारण त्यामुळे रशियाशी युद्धाचा धोका वाढू शकतो.
- सामाजिक मुद्दे: नावरोकी सामाजिकदृष्ट्या रूढीवादी आहेत. ते गर्भपात कायद्याच्या उदारीकरणाला आणि LGBTQ+ जोडप्यांसाठी सिव्हिल पार्टनरशिपला विरोध करतात.
- ऊर्जा धोरण: ते न्यूक्लियर एनर्जीला पाठिंबा देतात, परंतु पोलंडला स्वतःचे अणुऊर्जा प्रकल्प मिळेपर्यंत कोळशाचा वापर सुरू ठेवण्याचे समर्थन करतात.
- लष्करी धोरण: त्यांनी स्वैच्छिक सैन्य भरतीला पाठिंबा दर्शवला आहे आणि पोलंडच्या सैन्याला 300,000 सैनिकांसह बळकट करण्याचे वचन दिले आहे.
नावरोकी यांच्या विजयाचे परिणाम
- टस्क सरकारवर परिणाम: पोलंडचे पंतप्रधान डोनाल्ड टस्क यांच्या युरोप-समर्थक, उदारमतवादी सरकारला नावरोकी यांच्या विजयामुळे मोठा धक्का बसला आहे. अध्यक्षांना कायदे रोखण्याचा (व्हेटो) अधिकार आहे, आणि टस्क यांच्या सरकारकडे हा व्हेटो रद्द करण्यासाठी संसदेत 60% बहुमत नाही. यामुळे टस्क यांच्या न्यायिक सुधारणा, गर्भपात कायद्यातील उदारीकरण आणि LGBTQ+ हक्कांसारख्या सुधारणांना खीळ बसेल.
- PiS पक्षाला बळ: नावरोकी यांच्या विजयाने लॉ अँड जस्टिस (PiS) पक्षाला नवीन ऊर्जा मिळाली आहे, जो 2023 मध्ये सत्तेतून बाहेर पडला होता. यामुळे 2027 च्या संसदीय निवडणुकीत PiS ला फायदा होऊ शकतो.
- आंतरराष्ट्रीय परिणाम: नावरोकी यांना अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आणि हंगेरीचे पंतप्रधान व्हिक्टर ऑर्बन यांचा पाठिंबा होता. त्यांच्या विजयाला युरोपमधील उजव्या विचारसरणीच्या गटांनी “युरोपीय देशभक्तांचा विजय” म्हटले आहे.
- युक्रेन आणि नाटो: नावरोकी युक्रेनला शस्त्रास्त्र पुरवठा सुरू ठेवण्याचे समर्थन करतात, परंतु त्यांचा युक्रेनच्या नाटो सदस्यत्वाला विरोध आणि युक्रेनियन निर्वासितांवरील टीका यामुळे पोलंड-युक्रेन संबंधांवर ताण येऊ शकतो.
वैयक्तिक पार्श्वभूमी
- शिक्षण: नावरोकी यांनी ग्दान्स्क विद्यापीठातून इतिहासात पदवी (2008) आणि पीएचडी (2013) मिळवली. तसेच, त्यांनी 2023 मध्ये ग्दान्स्क युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजीमधून आंतरराष्ट्रीय MBA मिळवले.
- कुटुंब: त्यांची पत्नी मार्ता नावरोका आणि तीन मुले (अँटोनी, डॅनियल आणि कातार्झिना) आहेत.
- छंद: नावरोकी हौशी बॉक्सर आणि फुटबॉलपटू आहेत. त्यांनी प्रचारादरम्यान बॉक्सिंग रिंग आणि शूटिंग रेंजमधील व्हिडिओ शेअर केले, ज्यामुळे त्यांना “टफ गाय” म्हणून प्रतिमा मिळाली.
- ट्रम्पशी संबंध: नावरोकी यांना डोनाल्ड ट्रम्प यांचा पाठिंबा होता. त्यांनी निवडणूक प्रचारादरम्यान वॉशिंग्टनला भेट दिली आणि ट्रम्प यांच्यासोबत ओव्हल ऑफिसमध्ये फोटो काढला. अमेरिकेच्या होमलँड सिक्युरिटी सेक्रेटरी क्रिस्टी नोएम यांनीही पोलंडमधील CPAC सभेत नावरोकी यांना पाठिंबा दिला.
टीप:ही माहिती बीबीसी, रॉयटर्स, द गार्डियन, न्यूयॉर्क टाइम्स, अल जझीरा, आणि इतर विश्वसनीय वेबसाइट्सवर आधारित आहे.